Watu wengi huamini kwamba huwezi kuweka akiba mpaka uwe na kipato kikubwa. Ukweli ni kwamba, hata kipato kidogo kinaweza kukupa nafasi ya kuweka akiba — ikiwa tu utakuwa na mpango sahihi.
Katika makala hii, tutaangalia mbinu rahisi na zinazowezekana kwa kila mtu, hata kama unalipwa kila siku, wiki au mwezi.
1. Anza na Akiba ya Kiasi Kidogo
Usijiwekee lengo kubwa sana mwanzoni. Hata TSh 1,000 kwa siku ni mwanzo mzuri. Ukihifadhi kiasi kidogo kwa uaminifu kila siku au kila wiki, utashangaa unavyoweza kukusanya.
> Mfano: Tsh 1,000 kwa siku = Tsh 30,000 kwa mwezi!
2. Tumia Kanuni ya 50-30-20 (Iliyobadilishwa)
Kwa kipato kidogo, unaweza kutumia toleo la rahisi:
70% ya kipato – matumizi ya lazima (chakula, kodi, nauli)
20% – deni au malipo yanayohitajika
10% – akiba (hata kama ni TSh 5,000)
Lengo ni kuwa na nidhamu ya kugusa akiba baada ya matumizi muhimu tu, si kabla.
3. Tumia Bahasha au Simu kwa Akiba
Ikiwa huna akaunti benki:
Tumia bahasha maalum nyumbani
Tumia akaunti ya simu tofauti (usitumie ya matumizi ya kawaida)
Au jiunge na vikoba vya akiba
Kidokezo: Tumia jina la bahasha linalokutia moyo: “Shule ya Mtoto” au “Mtaji wa Biashara”
4. Weka Akiba Punde Unapopokea Kipato
Usisubiri hadi "kibaki" ndipo uweke akiba — weka kabla hujatumia chochote.
Hii huitwa “pay yourself first”, yaani jilipe wewe kwanza kabla ya wengine.
5. Epuka Matumizi Yasiyopangwa
Anza kuandika matumizi yako ya kila siku. Utagundua unatumia pesa nyingi kwenye vitu visivyo na ulazima:
Vinywaji vya dukani
Data zisizopangwa
Vocha au usafiri wa dharura
Ukidhibiti matumizi haya, unapata nafasi zaidi ya kuweka akiba.
6. Tafuta Vyanzo Vidogo vya Pato la Ziada
Kuosha magari wikendi
Kuuza vitu vidogo (karanga, vikombe, sabuni)
Kupika vitafunwa kwa ofisini au mtaani
Fedha kutoka kwenye chanzo hiki cha pili inaweza iwe akiba moja kwa moja.
7. Jiwekee Lengo Mahususi
Watu huweka akiba vizuri zaidi pale wanapojua akiba hiyo inaenda kufanya nini.
> Mfano: "Nahitaji Tsh 100,000 kwa ada ya mtoto mwezi wa saba."
Kwa kuwa na malengo ya akiba, inakuwa rahisi kuhimili vishawishi vya kutumia hovyo.
Hitimisho
Kipato kidogo sio kikwazo cha kuwa na akiba. Kikwazo ni ukosefu wa mpango, na nidhamu. Ukiamua kuanza leo, hata na Tsh 500, utaona mabadiliko makubwa baada ya miezi michache.
> Akiba ni silaha ya uhuru wa kifedha — hata kama unaanza kwa hatua ndogo.
Hakuna maoni:
Chapisha Maoni